Anne Meesters is Technisch Geneeskundige op de afdeling Traumachirurgie en in het 3D lab van het UMCG in Groningen. Ze is haar promotieonderzoek omtrent bekkenfracturen aan het afronden en inmiddels gestart met een klinisch fellowship.
Wat is het onderwerp van je promotieonderzoek?
Mijn onderzoek gaat over het 3D in beeld brengen en analyseren van bekkenfracturen, specifiek gericht op de heupkom. Dit type bekkenfractuur is een complexe breuk die lastig te beoordelen is op een röntgenfoto, omdat de heupkom midden in het lichaam zit en een lastige vorm heeft om op een 2D afbeelding weer te geven. Met 3D beeldvorming kan de breuk beter in beeld gebracht worden en kan de chirurg zich voorbereiden op de operatie. Als het een hele complexe breuk blijkt te zijn, maken we in het 3D lab een op maat gemaakte plaat voor de operatie om de behandeling te optimaliseren.
Onlangs hebben we een subsidie gekregen van het Samenwerkingsverband Noord-Nederland en daarmee gaan we een grote landelijke multicenter studie (150 patiënten) over op maat gemaakte implantaten starten. Verschillende ziekenhuizen in het land doen mee: in een aantal ziekenhuizen zullen bekkenfracturen behandeld worden met de standaardbehandeling terwijl in de andere ziekenhuizen onze eigen implantaten in combinatie met 3D planningen gebruikt worden om de fracturen te behandelen. We gaan kijken naar uitkomsten zoals hoe goed de fragmenten op hun plek teruggezet zijn, de operatietijd, bloedverlies en hoe patiënten functioneren één jaar na het letsel. We hopen binnenkort de eerste patiënt te kunnen includeren!
Je volgt sinds kort ook een klinisch fellowship. Wat is daar je rol en wat zijn je taken?
Het doel van mijn fellowship is dat ik uiteindelijk zelfstandig de chirurgische planningen van (complexe) botbreuken kan uitvoeren met behulp van 3D modellen en vervolgens een operatieplan kan voorstellen aan de chirurg. Op basis van 2D beelden is het lastig in te schatten hoe de breuk het beste benaderd kan worden, waar alle fragmenten precies moeten staan, wat de ernst van het letsel is et cetera. Daarom maak ik voor de chirurg een 3D planning en operatieplan op de computer. In deze fase van mijn fellowship doe ik dat uiteraard nog in nauwe samenwerking met de chirurg, maar het is de bedoeling dat ik uiteindelijk zelfstandig deze planningen kan maken en de traumachirurg goed kan adviseren. Dit leer ik door vaak aanwezig te zijn bij operaties, dan kijk ik mee met de chirurg en bespreken we aan de operatietafel het plan wat ik gemaakt heb. Dit geeft mij ook inzicht hoe ik de planningen beter kan maken. Ik heb echt het gevoel dat ik onderdeel aan het worden ben van het behandelteam en merk dat andere afdelingen ook enthousiaster worden. Ik krijg steeds vaker vragen over het maken van de 3D planningen bij diverse operaties en ook word ik soms gevraagd mee te denken over een behandeling door een 3D analyse te doen van het letsel.
Wat was jouw motivatie om een fellowship te gaan doen?
Vooral de combinatie van technologie en de patiënt spreekt mij aan. Voor mijn promotieonderzoek had ik al regelmatig contact met patiënten op de bekkenpoli en het beviel me bijvoorbeeld erg goed om patiënten het verloop van de breuk en het operatieplan uit te kunnen leggen aan de hand van 3D beelden. Daarnaast werd ik vaker gevraagd om andere letsels in 3D te bekijken en om mee te denken in de behandeling. Hiervoor is het noodzakelijk om meer te leren over de anatomie en chirurgische mogelijkheden van deze letsels. Toen ben ik in gesprek gegaan met mijn begeleiders en de NVvTG of het mogelijk was om een fellowship te starten.
Hoe heb je je fellowship opgesteld?
Het voornaamste doel is dat het ziekenhuis wat aan mijn fellowship heeft. Ik heb, in overleg met mijn opleidingscommissie, me afgevraagd “Wat is er al gedaan? Wat wil ik leren? Waar is behoefte aan in het ziekenhuis?”. Eén opleidingsdoel is bijvoorbeeld zelfstandig de poli uit te kunnen voeren waar patiënten voor uitleg en controles komen. Ik leg de patiënt uit hoe de operatie is verlopen, laat de 3D beelden zien, leg uit waar precies het letsel zit et cetera. Ik merk dat de patiënten dit zeer waarderen en dat het voor hen duidelijker maakt hoe erg hun letsel is en wat er is gebeurd. Een ander opleidingsdoel is om operaties te optimaliseren door zelfstandig de operatieplanningen te maken en deze met de chirurg te bespreken. Mijn fellowship gaat dus vooral over de virtuele 3D modellen voor de traumachirurgie, maar ik denk dat zo’n fellowship ook geschikt kan zijn voor andere afdelingen.
Wat zijn de voordelen van jouw werkzaamheden voor de patiënt?
Ik bekijk per patiënt hoe ernstig het letsel is en maak een uitgebreide 3D planning. Dankzij deze patiënt-specifieke planning verbeter ik de behandeling en kunnen patiënten mogelijk beter herstellen na hun operatie. We besluiten soms ook op basis van de 3D beelden en de analyse om een patiënt niet te opereren, omdat het letsel minder ernstig blijkt te zijn. Daarnaast merk ik dat patiënten het erg lastig vinden om te snappen waar hun breuk precies zit en hoe ernstig het letsel is dat ze hebben. Het zien van 3D beelden geeft ze een veel beter inzicht hierin.
Hebben je werkzaamheden ook een meerwaarde ten aanzien van de kosteneffectiviteit?
Op dit moment kost mijn werk vooral geld, omdat er software aangeschaft moest worden en er veel tijd geïnvesteerd wordt. Maar met afronding van mijn fellowship is de verwachting dat we het behandelplan kunnen optimaliseren, operaties beter voorbereid zijn en kostbare operatietijd bespaard gaat worden. Dat is zowel goed voor de patiënt als voor de zorgkosten!
drs. Kaj ten Duis
Drs. Kaj ten Duis is traumachirurg in het UMCG en behandelt onder andere bekkenfracturen. Verder is hij deelopleider traumachirurgie binnen de heelkunde. Als deelopleider en bekkenchirurg is hij betrokken bij de opleiding van Anne Meesters.
Hoe ervaart u de manier van samenwerken met de fellow en wat is de toegevoegde waarde van de fellow?
De technisch geneeskundige is inmiddels niet meer weg te denken uit onze praktijk. Als fellow heeft Anne een vaste rol in zowel de poliklinische als de klinische behandeling van traumapatiënten. Het inzichtelijk maken van fractuurpatronen en het plannen van operaties door verschillende vormen van 3D-analyses is inmiddels van onmisbare waarde gebleken.
Hoe ervaart u uw rol als opleider van een nieuw soort specialist?
Bij de traumachirurgie in het UMCG is het gebruikelijk om één of meerdere fellows chirurgie (met als vooropleiding geneeskunde) te begeleiden en voor deze fellows zijn er duidelijke leerdoelen gedefinieerd. Een fellow technische geneeskunde binnen de traumachirurgie is daartegen geheel nieuw, dus dat is even wennen. De leerdoelen en eindtermen zijn nog niet eerder bepaald en maken de invulling van het fellowship tot een uitdaging, maar dit biedt ook veel mogelijkheden, voor de fellow én voor ons.
Wat zal de rol van de fellow worden in de komende jaren binnen uw afdeling?
Het is steeds gebruikelijker om (trauma)chirurgische operaties met behulp van 3D technologie te plannen, maar ook uit te voeren. Als medisch specialist kun je je niet bekwamen in datgene wat de technisch geneeskundige ons te bieden heeft. Het is echt een vak apart. Wij verwachten dan ook dat in de nabije toekomst een technisch geneeskundige deel gaat uitmaken van de vaste staf. Hierdoor zal een fellowship technische geneeskunde mogelijk structureel aangeboden kunnen worden binnen de afdeling traumachirurgie. Aan Anne de eer om dit fellowship samen met mij verder vorm te geven de komende jaren!